De Wet Kansspelen op afstand (Wet Koa) trad in werking op 1 april 2021. Op 1 oktober 2021 gingen de eerste 10 vergunninghouders live. Kort daarna was er flink wat reclame zichtbaar voor online gokken.
Denk aan de spraakmakende commercials van BetCity (‘Transfertje maken?’), de ‘JA JA JA JA’ kreten van het huidige Kansino (in het begin nog Batavia Casino) en de TOTO reclames met onder andere Wilfred Genee en Dick Advocaat.
Gokreclame op televisie, radio, langs de weg… Het was ineens niet meer weg te denken. De politiek was hier niet blij mee: SP Kamerlid Michiel van Nispen diende vrijwel direct na opening van de markt een motie in voor een verbod op ongerichte reclame. Omdat hier niet snel genoeg gehoor aan werd gegeven, kwam het tot een interpellatie (Motie van het lid Van Nispen c.s. over een verbod op ongerichte reclames voor risicovolle kansspelen, 10 februari 2022).
Minister Weerwind ging aan het werk en publiceerde in de zomer van 2022 de consultatieversie voor het Besluit Ongerichte reclame kansspelen op afstand (het Besluit Orka). Na advies van de Afdeling advisering van de Raad van State (2 januari 2023), trad op 1 juli 2023 het Besluit Orka in huidige vorm in werking (zie artikel 2ab van Besluit Werving, reclame en verslavingspreventie kansspelen). Met Besluit Orka werd ongerichte reclame (radio, televisie, straatbeeld) verboden en is het maken van online reclame flink aan banden gelegd. Zo moet aangetoond worden dat maximaal 5% van de bereikte personen met de gokreclame onder de 24 jaar was.
Toch was dit nog niet genoeg: Van Nispen diende in april 2024 een motie in voor een verbod waarmee ook online reclame voor online gokken verboden zou moeten worden.
Maar in het verbieden van online reclame schuilt een groot gevaar… Daar zijn de ‘voor stemmende’ politieke partijen zich waarschijnlijk niet goed van bewust. In dit artikel leggen we uit wat de risico’s zijn van een dergelijk verbod.
Zie ook: Stortvloed van gokreclames roept grote weerstand op
Internetreclame volledig verbieden? Geïnteresseerden worden ontnomen van legale zoekresultaten
Een reclameverbod waar ook online reclame onder zou vallen kan stevige gevolgen hebben voor de (in gokken geïnteresseerde) consument. Om dit goed uit te leggen, is het handig om eerst de werkzaamheid van Google hierin te bespreken.
Zoekmachine Google kent twee relevante componenten voor deze casus: een advertentiemodel, en een organisch model. Een Google advertentie is eenvoudig te herkennen aan het woord ‘Gesponsord’ boven de klikbalk:
Organische zoekresultaten worden vervolgens gekenmerkt door de afwezigheid van het woord ‘Gesponsord’:
In alle gevallen toont Google advertenties eerst in de zoekresultaten. Waarom? Hierin zit het verdienmodel van Google grotendeels. De adverteerder betaalt Google voor een hoge positie. De slimme zoeker scrollt dus ook altijd door naar onder de advertenties. En waarom dat dan? Omdat als een website organisch goed scoort, het in de meeste gevallen om een kwalitatieve website gaat.
Nu is het zo dat de Google zoekresultaten nooit vrij zijn van affiliates en aanbieders die het illegale online kansspelaanbod aanprijzen. Het algoritme voor de organische zoekresultaten werkt simpelweg niet op die manier, en bij de illegale advertenties (waarvan er overigens drie te zien zijn in de eerste afbeelding van de zoekresultaten) lukt het partijen steeds weer om zonder licentie zichtbaar te zijn.
Op dit moment is het gelukkig zo dat als een consument gericht zoekt naar online kansspelen, bijvoorbeeld door ‘voetbalgokken’, ‘online casino’ of ‘online gokken’ in te voeren, deze vooral legale zoekresultaten tegenkomt. Zo zijn er veel legale affiliates zichtbaar die, conform wet- en regelgeving, enkel doorverwijzen naar legaal aanbod. Bij een volledig verbod op internetreclame voor kansspelen waar ook affiliatie onder zou vallen, vullen de Google zoekresultaten zich volledig met illegaal aanbod. Een consument die gericht op zoek is naar kansspelen, wordt daarmee simpel gezegd overgeleverd aan het illegale aanbod. We kunnen immers niet zonder meer verwachten dat een consument, zeker nu ook ongerichte reclame al een tijdje verboden is, precies zal weten wat een legale of een illegale aanbieder van online kansspelen is.
Gevaarlijke praktijken bij illegale affiliates en illegale aanbieders
Als de Nederlandse consument overgeleverd is aan dat illegale aanbod, waar krijgt deze dan zoal mee te maken? Allereerst is het goed om aan te geven dat illegale aanbieders volledig los opereren van de regels die wel gelden voor aanbieders met een vergunning bij de Kansspelautoriteit (Ksa). Laten we kort op een rij zetten waar een Nederlandse vergunninghouder zoal aan dient te voldoen:
- Betrouwbaarheidseisen: Waarborging van integriteit bij de volledige bedrijfsvoering en aandeelhoudersstructuur;
- Financiële stabiliteit: Financiële gezondheid en zekerheid dat spelers uitbetaald kunnen worden;
- Wwft-beleid: Het aantonen van anti-witwasbeleid is streng onderdeel van de vergunningsaanvraag;
- Verslavingspreventiebeleid: Spelers moeten worden gemonitord en bij onmatig speelgedrag wordt er, volgens goed beleid, ingegrepen;
- Wervings- en reclamebeleid: Wervings- en reclameactiviteiten dienen te voldoen aan strenge regels (zo mag bij online reclame slechts 5% van de bereikte personen onder de 24 jaar zijn);
- Uitbestedingsbeleid: Werken met derde partijen is prima, maar de vergunninghouder dient wel na te gaan of deze ook de Nederlandse kansspelwetgeving volgen;
- En meer.
Waar de Nederlandse online casino’s aldus streng gereguleerd zijn, opereren de illegale aanbieders vrijuit.
Gebrekkig verslavingspreventiebeleid
Illegale online casino’s hebben vaak zeer gebrekkig of zelfs geen verslavingspreventiebeleid. Spelers worden overgeleverd aan een systeem waarbij neigingen tot onmatig gokken zelfs worden gestimuleerd.
Een voorbeeld:
In een onderzoek naar illegaal online kansspelaanbod van het KVA, van 29 oktober 2023, werden ook een aantal interviews gepubliceerd met spelers die bekend zijn met de illegaliteit. Daarin vertelde Erik (fictieve naam, privacybescherming van de persoon in kwestie) het volgende:
“Als u kijkt naar eventuele verslaving. Hebt u dan het idee dat u goed bent bijgestaan in preventie hiervan bijde illegale online casino’s?
Absoluut niet. Er waren geen limieten en geen enkel illegaal casino heeft ooit ingegrepen. Stake, Roobet en Chips vroegen nooit om mijn gegevens, zelfs niet bij tienduizenden euro’s inzet. Het sluiten van je account had geen zin, omdat je direct een nieuw account kon aanmaken. De illegale casino’s werkten niet samen met Cruks, waar ik geregistreerd stond, dus dat was ook ineffectief. Mijn speelgedrag werd niet gemonitord, en ik kon op sommige dagen meer dan 5000 weddenschappen plaatsen en honderden, soms duizenden euro’s storten zonder enige beperkingen.
Bij Stake kreeg ik een VIP-manager toegewezen nadat ik in totaal $1.000.000 had ingezet. Het gokken werd door deze persoon gecomplimenteerd, aangemoedigd en beloond door middel van bonussen. Nadat ik enkele weken niet had gegokt kreeg ik onderstaand bericht, waarna $50 aan mijn account werd toegevoegd.
“Hey Erik,
Hope everything is well, haven’t seen you on Stake recently, hope everything is all good! If there’s anything we can do to improve our service
let me know.
We talked about extras recently, so I just wanted to send over some small bonuses in case you wanted to use them to enjoy a few bets 🙂
Regards!
☀”
Lees ook: Gevaar gokken ij online casino zonder Nederlands vergunning
De inzet op risicospelers is overigens ook te merken aan de marketingstrategieën van de illegale online casino’s. Zo wordt er veelvuldig ingezet op het werven van spelers die zoeken naar termen als ‘casino zonder Cruks’ en ‘Cruks omzeilen’ (voorbeeld uit analysetool SEMRUSH):
Hierboven is te zien dat de ‘KD’ (wat staat voor Keyword Difficulty) 48 is voor de zoekterm ‘casino zonder Cruks’. Dit betekent dat er veel gedaan wordt door websites om gevonden te worden bij dit soort zoektermen. En voer je de term in op Google? Dan kom je daar ook direct illegaal aanbod tegen op alle topposities:
Hierbij nog even teruggrijpend op het gevaar van het verdwijnen van legale affiliates: De Google zoekresultaten vullen zich dan dus met partijen die het geen enkel probleem vinden om (potentiële) gokverslaafden als spelers te hebben.
Ongelimiteerd gokken zonder enige bescherming (autoplay en hoge limieten)
De illegale online casino’s zetten, zoals bleek uit het interview met Erik (KVA Onderzoek 29 oktober 2023), aan tot gokken (in plaats van dat ze het bij risicospelers ontmoedigen). Ook gaf Erik in dit interview het volgende mee over zijn ervaringen bij illegale online casino’s:
“Wat was voor u de reden om bij illegale online casino’s te gaan gokken, terwijl er ook legale online casino’s waren?
De illegale casino’s hebben geen limieten wat betreft stortingen, inzetten, speelduur en uitbetalingen. Ookbieden ze “bonus buys” op slots aan, in tegenstelling tot Nederlandse websites. Uitbetalingen in cryptocurrency worden 24/7 automatisch verwerkt, zelfs voor grote bedragen van €10.000,00 en hoger. Ik gokte vaak, langdurig en met grote bedragen, en de illegale casino’s hebben nooit ingegrepen. Bovendien boden de illegale casino’s vaak royale bonussen en beloningen op basis van VIP-levels.
U bent met ons in contact gekomen omdat u slechte ervaringen hebt met illegale online casino’s. Kunt u vertellen over deze slechte ervaringen?
In mijn geval heb ik geen enkele vorm van verslavingspreventie ervaren. Er was ook een casino dat simpelweg mijn saldo van circa €20.000,00 heeft verwijderd zonder uitbetaling. Het verkrijgen van hulp van kansspelautoriteiten in Malta of Curaçao bleek een uitdaging, zo niet onmogelijk.”
Beschikbaar voor minderjarigen
In mei 2024 werd aangetoond dat illegale online kansspelaanbieders eenvoudig beschikbaar zijn voor minderjarigen. Zelfs de Volkskrant schreef hierover. Zo is het voor minderjarigen mogelijk om te storten met een Nederlandse jongerenrekening.
Conclusie
Politieke partijen trachten online reclame op online gokken te verbieden. Daarmee gaan ze voorbij aan de enorme opkomst van gevaarlijke, illegale online kansspelbedrijven. Bij een verbod waar zelfs gerichte affiliatie onder zou vallen, zouden consumenten te maken krijgen met partijen die inzetten op werving van potentiële (gokverslaafden). Daarnaast zouden minderjarigen, juist omdat men steeds meer en meer bekend zou raken met het illegale aanbod door het gebrek aan legale zoekresultaten, meer en meer bij illegale casino’s terechtkomen. Nederlandse minderjarigen kunnen, zoals aangetoond, eenvoudig storten en gokken bij illegale online casino’s met anonieme accounts.
Zet dit alles af tegen het strenge vergunningsstelsel van de Ksa, bescherming van jongvolwassenen en risicospelers, en de onmogelijkheid voor minderjarigen om te gokken bij vergunde aanbieders.
Dit artikel is geschreven door:
